Filmfan

Geplaatst op vrijdag 24 oktober 2008 @ 11:42 , 172 keer bekeken

Charlton Heston
4 oktober 1923 - 5 april 2008

Een groot acteur is hij nooit geweest, wel een grote ster. Charlton Heston, de man die op het witte doek gestalte gaf aan uiteenlopende grote figuren als Mozes, El Cid, Michelangelo, Marcus Antonius, Thomas Jefferson, kardinaal Richelieu, Joseph Mengele en Johannes de Doper, stierf op 84 -jarige leeftijd in zijn huis in Beverly Hills, Californië.

Zijn marmeren fysiek en vlakke mimiek fungeerden als ideaal projectiescherm voor de dromen van een miljoenenpubliek. De acteur met de rechthoekige kaaklijn, de smalle lippen, de brede schouders, diepe stem en zijn lengte die de 1 meter 90 te boven ging, was de prototypische leading man van Hollywood in de jaren '50-'60. In de jaren zeventig, met nieuwe, neurotischer filmsterren als Jack Nicholson, Robert DeNiro en Gene Hackman werd Hestons pontificale manier van acteren snel gedateerd. Nu werd hij vaker gebruikt als een icoon in een bijzondere bijrol die extra cachet aan de film gaf, zoals in de films die Richard Lester maakte rond de fictieve musketiers van Dumas.


Bowling for Colombine
De laatste grote film waarin Heston te zien was, was in 2002 de documentaire Bowling for Columbine, waarin regisseur Michael Moore hem thuis opzocht en aansprak op zijn rol als voorzitter van de National Rifle Association, de Amerikaanse wapenlobby. Het was een droevig demasqué van beide mannen. De acteur dacht dat hij een bewonderaar op bezoek kreeg en verschrompelde onder zijn toupet toen hij snapte waar Moore op uit was. De documentairemaker was onaangenaam tevreden met de val die hij voor de bejaarde ster had opgezet. Hij rekende hem in morele zin de dood van een neergeschoten meisje aan en liet haar foto bij Hestons huis achter


Ben-Hur
Als John Charles Carter werd Heston geboren op 4 oktober 1924 in de staat Illinois. Vanaf zijn eerste film, Peer Gynt in 1941, kreeg hij steevast hoofdrollen, tot 2003, My Father, Rua Alguem 5555, aan toe. Zijn echte doorbraak was de rol van circusdirecteur in The Greatest Show on Earth (1952) van Cecil B. DeMille, die Heston vier jaar later als Mozes zou casten in de gelijknamige film.

Zijn grootste succes kwam met Ben-Hur van William Wyler, een drieënhalf uur durend epos over de rijke jood die door jaloezie wordt verbannen naar de zoutmijnen en de galeien, maar zich als paardenmenner terugvecht en wraak neemt op zijn Romeinse jeugdvriend. De rol leverde Heston zijn enige Oscar op. De schrijver Gore Vidal die meewerkte aan het scenario zou in 1995 in de documentaire The Celluloid Closet onthullen dat hij aan de vriendschap tussen Juda Ben Hur (Heston) en de Romein Massala (Stephen Boyd) een homoseksuele subtekst had meegegeven, die de parmantige Heston volkomen ontging.


Commentaar van collega's
Het is een typerende anekdote over Heston. Populair bij zijn collega's in de filmwereld is de acteur namelijk nooit geweest. De grappen en roddels over zijn verwaandheid en gebrek aan intelligentie zijn talloos. Rex Harrison die paus Julius II speelde tegenover Heston als Michelangelo in The Agony and the Ecstasy (1965), definieerde het acteerwerk van zijn collega als volgt: "Tsja, Charlton Heston is goed in het uitbeelden van arrogantie en ambitie. Maar dan op dezelfde manier als een dwerg goed is in klein-zijn."

Laurence Olivier die tegenover Heston speelde in Khartoum (1966) was even vilein: "Hij wist weinig over te brengen van het innerlijk conflict van zijn personage. Hij vond mijn make-up niet donker genoeg. [Olivier speelde de aanvoerder van de moslimtroepen, red.] Omdat de film in Afrika speelde, dacht hij zeker dat iedereen van daar zwart zou zijn. Maar ik moet toegeven dat hij beleefd tegen me deed; ik heb gehoord dat dat een uitzonderlijke houding voor hem was."


Politiek
Volgens zijn familie stortte Heston zich vol vuur in de rollen die hij speelde. Acteur Richard Harris maakte dat van nabij mee tijdens de opnames van Major Dundee (1965): "Heston ziet zich zelf niet als een ingehuurde acteur, hij denkt dat hij de héle productie is. Hij zat 's ochtends vroeg klaar en klokte de binnenkomst van de rest van de crew met een stopwatch."

Op latere leeftijd werd Heston vooral bekend als vurig voorvechter van het in zijn ogen 'goddelijk recht' op wapenbezit in de Verenigde Staten. In de jaren zestig had hij nog Democraten als Adlai Stevenson en John Kennedy zijn steun gegeven. Later voelde hij zich meer verwant aan de Republikeinen. Hij werd daarmee een geliefd object voor sneren vanuit de linkse hoek - culminerend in de vertoning met Michael Moore.


Zijn persoonlijk leven lijkt veel minder opwindend dan dat van zijn avontuurlijke personages. Hij bleef zijn vrouw Lydia, die hij in 1944 huwde, trouw. Samen kregen zij twee kinderen. "Niemand kan een rijker leven vragen dan dat van hem was", schrijft de familie in de verklaring over zijn overlijden. "Niemand had meer kunnen geven aan zijn familie, zijn beroep en zijn land. In zijn eigen woorden: 'Ik heb zo'n geweldig leven gehad. Het was rijk genoeg voor twee mensen.'"

Imdb pagina: http://www.imdb.com/name/nm0884388/

bron: www.ncr.nl

---